ลักษณะทั่วไป มีลำผอมเล็กขนาดประมาณ 2 เซนติเมตร ปล้องยาว 20-30 เซนติเมตร ผิวเกลี้ยงสีเขียวอมม่วง ใบเรียบสีเขียว ใบเล็กออกสองข้าง ก้านรูปคล้ายใบเฟิน กว้างราว 1 เซนติเมตร ยาว 5 เซนติเมตร เป็นคลื่นเล็กน้อย แต่บางยอดหรือบางหน่อออกเป็นใบปกติและมีขนาดโตกว่าหนึ่งเท่าตัว เป็นไผ่ที่มีระบบเหง้าลำเดี่ยว ลำไผ่ในขณะที่ยังอ่อนมีสีเขียว เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีดำ
การขยายพันธุ์ไผ่ดำ ไผ่ดำนั้นสามารถขยายพันธุ์ได้ทั้งแบบอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ วิธีที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับชนิดพันธุ์และรูปแบบการเจริญเติบโต ที่นิยมทั่วไปมี 4 วิธีการ คือ
1) ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด
2) ขยายพันธุ์โดยใช้ส่วนตอหรือเหง้า
3) ขยายพันธุ์โดยใช้ปล้องกิ่งตัดหรือลำ
4) ขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งแขนง ไผ่ดำ ที่พบมี 9 ชนิด เท่าที่รวบรวมได้