ชื่อวิทยาศาสตร์ : Theobroma cacao L.
วงศ์ MALVACEAE
ชื่ออื่น ๆ โคโค่ (กลาง)

ลักษณะทั่วไป
ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 3-8 ม. อาจสูงได้ถึง 13 ม.
ใบเดี่ยว เรียงสลับหรือเวียนรอบ รูปรี รูปไข่แกมรูปขนาน หรือรูปไข่กลับ กว้าง 4-20 ม. ยาว 10-45 ซม. ปลายแหลม โคนใบมนหรือสอบ ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย มีเส้นใบ 9-12 เส้น ก้านใบยาว 10-48 ซม. โคนใบป่อง มีหูใบเล็ก
ดอกเล็ก ดอกออกเป็นกลุ่มตามลำต้นหรือกิ่งใหญ่ๆ บริเวณใบร่วงไป เมื่อดอกบานมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. ก้านดอกยาว 1.2-3.0 ซม. ดอกมีสีเขียวหรือแดง มีขนประปราย กลีบเลี้ยงสีขาวหรือสีชมพู 5 กลีบ รูปใบหอก กว้าง 2-3 มม. ยาว 6-8 มม. กลีบดอกสีเขียวอมเหลืองหรือขาวอมชมพู 5 กลีบ เรียงสลับกับกลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้ 10 อัน โคนก้านหลอดเชื่อมติดกันเป็นหลอด เกสรเพศเมียส่วนปลายแยกออกเป็น 5 แฉก
ผลรูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปรี กว้าง 6-10 ซม. ยาว 12-22 ซม. ผิวขรุขระ เป็นร่อง 10 ร่อง สีเหลืองม่วง หริแดง
เมล็ด มี 20-60 เมล็ด เรียงกันเป็น 5 แถว มีเยื่อหุ้มเมล็ดบาง ๆ มีรสหวาน

ประโยชน์/สรรพคุณ
ราก ต้มเป็นยาขับระดู ทำให้แท้ง
เมล็ด ใช้เป็นอาหาร สารแต่งกลิ่น และรสของอาหาร และเครื่องดื่ม