ชื่อวิทยาศาสตร์ : Combretum quadrangulare Kurz
วงศ์ COMBRETACEAE
ชื่ออื่น ๆ แก (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) ขอนแข้ จองแข้ (แพร่) ซังแก (เขมร–ปราจีนบุรี) แพ่ง (ภาคเหนือ) สะแก (ภาคกลาง)
ลักษณะทั่วไป
ไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๒ ม. ลำต้นมักมีกิ่งที่ลดรูปเป็นหนาม เปลือกเรียบ กิ่งอ่อนเป็น เหลี่ยมสี่เหลี่ยม ส่วนต่างๆมีเกล็ดปกคลุมหนาแน่น ใบ เดี่ยวเรียงตรงข้าม แผ่นใบรูปไข่กลับหรือแกมรูปขอบขนาน ยาว ๘–๑๘ ซม. ปลายแหลมยาว โคน เรียวสอบ ก้านใบยาว ๔–๖ มม. ดอก ออกเป็นช่อ แบบช่อเชิงลด ออกตามซอกใบ มักแยกแขนง ใบประดับรูปเส้นด้าย มีก้านดอก กลีบเลี้ยงรูปถ้วยเป็นเหลี่ยม มี ๔ กลีบ รูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก กลีบดอกสีครีม รูปไข่กลับ ปลายแหลม เกสร เพศผู้ ๔ อัน จานฐานรองดอกเป็นวงมีขนหนาแน่น ผล มี ๔ ปีก รูปรีกว้าง ยาวประมาณ ๒ ซม. ปีกกว้าง ๓–๔ ซม. พบที่พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบทุกภาคขึ้นตามที่ โล่ง ข้างถนนหรือเขาหินปูนเตี้ยๆ ความสูงประมาณ ๒๕๐ ม.
ประโยชน์/สรรพคุณ
ราก รักษากามโรค รักษาริดสีดวง ขับพยาธิ แก้อาเจียนเป็นเลือด แก้ตานซาง แก้ ตานขโมย ลำต้น รักษาหนองใน แก้อาเจียนเป็นเลือด ใบแก้ปวดเมื่อย รักษาบาดแผล แก้บิดมูกเลือด เมล็ด แก้ ตานซาง แก้ตานขโมย ขับพยาธิ