ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nypa fruticans Wurmb
วงศ์ ARECACEAE
ชื่ออื่น ๆ อัตต๊ะ, Atap palm, Nipa palm
ลักษณะทั่วไป
ปาล์ม แตกกอ แยกเพศร่วมต้น ใบแบบขนนก เรียงเวียน 4-7 ใบ แกนกลางยาว 6-7 ม. ก้านใบและกาบยาว 1.3-1.8 ม. ใบย่อยมีข้างละ 70-80 ใบ เรียงสลับรูปแถบ ยาว 100-120 ซม. โคนตัด กาบหนาแข็งคล้ายเนื้อไม้ ด้านบนเป็นร่อง ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ยาว 1-1.7 ม. ก้านช่อหนา ยาว 60-90 ซม. ใบประดับคล้ายกาบ ยาว 30-40 ซม. ก้านยาว 20-30 ซม. ช่อดอกย่อยแบบช่อเชิงลด ยาว 7-12 ซม. ช่อดอกเพศผู้มี 5-8 ช่อ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกจำนวนอย่างละ 3 กลีบ รูปแถบ ยาวประมาณ 2 มม. เกสรเพสผู้ 3 อัน ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกัน ยาว 4-5 มม. ช่อดอกเพศเมียมีช่อเดียว ทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 6-8 ซม. ดอกบานหลังดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกยาว 3-4 มม. ยอดเกสรเพศเมียติดทน ผล ติดเป็นกลุ่มอัดแน่น ผลย่อยรูปไข่กลับ ยาว 8-11 ซม. เป็นเหลี่ยมและมีสัน เปลือกหนา มีเส้นใยเหนียว เนื้อในกะลาสีขาวใส
พบที่อินเดีย ศรีลังกา เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลียตอนบน และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยพบทางภาคตะวันออก ภาคกลาง และภาคใต้ ขึ้นตามชายคลองใกล้ชายฝั่งทะเล และป่าชายเลน
ประโยชน์/สรรพคุณ
ใบใช้มุงหลังคา ช่อดอกให้น้ำตาลจาก ผลทำลูกจาก ขี้เถาจากรากและใบ แก้ปวดฟัน น้ำจากลำต้นที่ยังอ่อน รักษาริดสีดวงทวาร รักษาโรคเริม ใบ แก้ท้องร่วง แก้ลมจรต่าง ๆ แก้เสมหะและดับพิษทั้งปวง