ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vitex pinnata L.
วงศ์ LAMIACEAE
ชื่ออื่น ๆ กะพุน ตะพรุน (จันทบุรี) กานน (ประจวบคีรีขันธ์ ราชบุรี) กาสามปีก (กลางเหนือ) ไข่เน่า (กลาง ลพบุรี) โคนสมอ (ตะวันออก)/ ตะพุน ตะพุนทอง ตะพุ่ม (ตราด) นน (ใต้) นนเด็น (ปัตตานี) เน่า (ลพบุรี) สมอกานน(ตะวันตกเฉียงใต้) สมอตีนนก (ราชบุรี) สมอตีนเป็ด (ชลบุรี ราชบุรี) สมอบ่วง(กลาง) สมอป่า (ใต้ ประจวบคีรีขันธ์) สมอหิน (กลาง สุราษฎร์ธานี) สวองหิน (นครราชสีมา สระบุรี)

ลักษณะทั่วไป
ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. มีขนประปรายตามกิ่งอ่อน แผ่นใบ ช่อดอก กลีบเลี้ยงและกลีบดอกด้านนอก
ใบ ประกอบมี 3-5 ใบย่อย ก้านใบยาว 3-10 ซม. ก้านใบอ่อนมีปีก ใบย่อยรูปรี รูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 8-15 ซม. ก้านใบย่อยสั้น ช่อดอกออกที่ปลายกิ่ง ยาวได้ถึง 20 ซม. ก้านช่อยาว 2-7 ซม.
ดอก หนาแน่น ไร้ก้านหรือมีก้านสั้นมาก หลอดกลีบเลี้ยงยาว 4-6 มม. ปลายจักตื้น ๆ ดอกสีม่วงอ่อน หลอดกลีบดอกยาว 2-3 มม. กลีบปากบนเฉกกลม ขนาด 1-1.5 มม. กลีบปากล่างยาว 3-3.5 มม. ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 1.5 ซม. อันสั้นยาวประมาณ 1 ซม. โคนก้านมีขน
ผล กลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.8-1.5 ซม. สุกสีดำ

ประโยชน์/สรรพคุณ
เนื้อไม้มีความแข็งแรง ทนทาน สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในงานก่อสร้างบ้านเรือน ทำที่อยู่อาศัย เครื่องมือทางการเกษตร และใช้ในการทำเชื้อเพลิง