ชื่อวิทยาศาสตร์ : Streblus asper Lour.
วงศ์ MORACEAE
ชื่ออื่น ๆ กักไม้ฝอย, ส้มพอ, Siamese rough bush, Tooth brush tree
ลักษณะทั่วไป
ไไม้ยืนต้น ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง ๕-๑๕ เมตร ไม่ผลัดใบ ลำต้นค่อนข้างคดงอ แตกกิ่งต่ำมีกิ่งก้านสาขามาก ใบ เดี่ยว เรียงสลับมีขนาดเล็ก รูปรีแกมรูปไข่กลับ กว้าง ๒-๓.๕ ซม. ยาว ๔-๗ ซม. เนื้อใบค่อนข้างหยาบหนา ผิวสากเหมือนกระดาษทรายทั้งสองด้าน ดอก ออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง สีขาวครีม ดอกย่อยมีขนาดเล็กออกเดี่ยวแต่รวมกันเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างดอกกัน ผล สดกลมมน เมื่อแก่จัดจะมีสีเหลือง มีเมล็ดลักษณะค่อนข้างกลมอยู่ภายใน ขึ้นกระจายตามป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณในพื้นที่ราบทั่วไป
ประโยชน์/สรรพคุณ
เปลือก รักษาฟัน แก้ปวดฟัน แก้เหงือกบวม รักษารำมะนาด แก้ท้องเสีย เนื้อไม้ แก้ปวดฟัน แก้กระษัย ใบ เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้ปวดประจำเดือน เมล็ด แก้ลมและเป็นยาอายุวัฒนะ ใบข่อยผิวสากคายชาวบ้านนำไปใช้รูดกำจัดเมือกปลาไหล