ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alstonia spatulata Blume
วงศ์ APOCYNACEAE
ชื่ออื่น ๆ กระบุย, เซียะ, ตีนเป็ดพรุ, เทียะ (ภาคใต้); ปูแลปาซา (มาเลย์-นราธิวาส); ยวน (นราธิวาส)
ลักษณะทั่วไป
ไม้ต้น สูง 5–10 ม. โคนมักเป็นร่องหรือมีพูพอน ใบเรียงเป็นวงรอบ 3–5 ใบ รูปช้อน ยาว 2.5–11 ซม. ปลายมนหรือกลม โคนเรียวเป็นครีบ เส้นใบจำนวนมาก มีต่อมตามซอกเส้นใบ ก้านใบยาวประมาณ 5 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกเรียงเป็นวงแยกแขนง ออกตามปลายกิ่ง ยาว 6–9 ซม. ก้านดอกยาว 0.3–1 ซม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาวประมาณ 2 มม. มีขนครุย กลีบดอกเรียงซ้อนทับด้านซ้ายในตาดอก หลอดกลีบดอกยาว 6–9 มม. ด้านในมีขนหนาแน่น กลีบรูปขอบขนาน ยาวได้ถึง 9 มม. เกสรเพศผู้ติดเหนือกึ่งกลางหลอดกลีบดอก จานฐานดอกขนาดเล็ก คาร์เพลเกลี้ยง เกสรเพศเมียยาว 5–6 มม. ผลออกเป็นฝักคู่ ยาว 10–24 ซม. เมล็ดยาวประมาณ 5 มม. ขนครุยยาวประมาณ 1 ซม.
พบที่ภูมิภาคมาเลเซีย เวียดนามตอนใต้ และภาคใต้ของไทย ขึ้นตามขอบป่าพรุ ความสูงระดับต่ำ ๆ น้ำยางขาวใช้ทาแก้โรคผิวหนัง แก้ปวดฟัน น้ำสกัดจากเปลือกมีสรรพคุณลดน้ำตาลในเลือด
ประโยชน์/สรรพคุณ
น้ำยางขาวใช้ทาแก้โรคผิวหนัง แก้ปวดฟัน น้ำสกัดจากเปลือกมีสรรพคุณลดน้ำตาลในเลือด
(ภาพ: ราชันย์ ภู่มา, นันท์นภัส ภัทรหิรัญไตรสิน)
เอกสารอ้างอิง
1.กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช , สารานุกรมพืช , ตีนเป็ดพรุ , [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.dnp.go.th/botany/mindexdictdetail.aspx?runno=2538. (16 พฤศจิกายน 2563).
2.สมาคมพืชสวนแห่งประเทศไทย , กระบุย(ตีนเป็ดพรุ) , [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://hsst.or.th/articles-flowering-and-ornamental-plants-th/alstonia-spatulata/. (16 พฤศจิกายน 2563).