ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nageia wallichiana (C. Presl) Kuntze
วงศ์ PODOCARPACEAE
ชื่ออื่น ๆ ขุน, พญาไม้, เส่งโบลมิ้, เสม็ดบก, เหย่ดู
ลักษณะทั่วไป
ไม้ต้น สูง 30-50 ม. แยกเพศต่างต้น เปลือกเรียบลอกเป็นแผ่นขนาดใหญ่ ใบเรียงสลับตั้งฉาก รูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 10-18 ซม. แผ่นใบหนา ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม เส้นใบจำนวนมากเรียงขนานกัน ไม่มีเส้นกลางใบ ก้านใบยาว 0.5-1 ซม. โคนเพศผู้คล้ายช่อเชิงลด ออกเป็นกลุ่ม 1-7 โคน ตามซอกใบ ยาวประมาณ 1 ซม. ใบสร้างไมโครสปอร์รูปหอก ยาว 2-3 มม. โคนเพศเมียส่วนมากออกเดี่ยว ๆ ที่ปลายกิ่ง ก้านยาวได้ถึง 2 ซม. เกล็ดประดับส่วนมากฝ่อ มี 1-2 เกล็ดที่พัฒนาเป็นเนื้อหุ้มเมล็ดจนมิด (epimatium) ฐานรองเมล็ดอวบน้ำ มีสีดำเมื่อสุก เยื่อหุ้มเมล็ดสีม่วงหรืออมสีแดง เมล็ดกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-1.8 ซม.
ประโยชน์/สรรพคุณ
น้ำคั้นจากใบใช้บรรเทาโรคปวดตามข้อ