ชื่อวิทยาศาสตร์ : Tamilnadia uliginosa (Retz.) Tirveng. & Sastre
วงศ์ RUBIACEAE
ชื่ออื่น ๆ กระลำพุก, มอกน้ำข้าว, มะข้าว, มะคัง, มะคังขาว, ลุบปุ๊ก, ลุมพุก

ลักษณะทั่วไป
ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ผลัดใบ สูงได้ถึง 10 ม. กิ่งเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก ปลายกิ่งเป็นกระจุกมีหนาม 2-4 อัน หนามยาว 0.5-1.5 ซม. หูใบร่วมรูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก ใบเรียงตรงข้ามเป็นกระจุกสั้น ๆ ส่วนมากรูปไข่กลับ ยาว 3-22 ซม. โคนเรียวสอบจรดก้านใบ ก้านใบยาวได้ถึง 2 ซม. ช่อดอกตามซอกใบ ลดรูปมีดอกเดียว ดอกสมบูรณ์เพศหรือดอกเพศเมียขนาดใหญ่ เกือบไร้ก้าน ดอกเพศผู้ขนาดเล็ก ก้านยาวได้ถึง 2 ซม. ดอกสีขาวเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ดอกบานเส้นผ่านศูนย์กลาง 3-5 ซม. กลีบเลี้ยงเป็นหลอดสั้น ปลายแยก 5-8 แฉก กลม ๆ ขนาดเล็ก ติดทน ดอกบิดเวียนรูปวงล้อ หลอดกลีบดอกสั้นมาก ปากหลอดเกลี้ยงหรือมีขนหนาแน่น มี 5-8 กลีบ เกสรเพศผู้ติดที่ปากหลอดกลีบระหว่างกลีบดอก อับเรณูไร้ก้านกางออก ยาว 0.8-1 ซม. รังไข่ใต้วงกลีบ ก้านเกสรเพศเมียสั้น หนา ยอดเกสรเพศเมียรูปกระบอง แยก 2 แฉก ยาว 0.8 -1 ซม. ผลรูปไข่หรือรูปไข่กลับ ยาว 5-9 ซม. ผนังผลหนา เนื้อนุ่ม เมล็ดจำนวนมาก ผลของดอกเล็กมีขนาดประมาณกึ่งหนึ่ง เมล็ดมักฝ่อ

ประโยชน์/สรรพคุณ
ในอินเดีย ผลอ่อน ต้มหรือเผากินเป็นผัก น้ำคั้นจากใบ แก้หลอดลมอักเสบ ผลสุก แก้บิด เปลือกและผลดิบ ใช้เบื่อปลา